خانه فروغ الملک- موزه هنر مشکین فام

خانه فروغ الملک (موزه هنر مشکین فام)

خانه فروغ الملک مربوط به اواخر دوران قاجار است و در بافت قدیمی شیراز، در محله سنگ سیاه و در پشت امامزاده بی بی دختران واقع شده است.

عمارت فروغ الملک در سال 1310 (اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول) توسط فروغ الملک قوامی (داماد قوام بزرگ) در زمینی به مساحت 1020 متر مربع در محور سنگ سیاه و در جوار بقعه بی بی دختران احداث گردید. این بنا جهت استفاده مسکونی ساخته شده و شامل پاسدارخانه، آشپزخانه،‌ اسطبل، حمام و دو باب منزل مسکونی (مهمانسرای فدک فعلی و خانه فروغ الملک)‌ می باشد که خانه فروغ الملک در سه طبقه و شامل زیر زمین طبقه همکف و طبقه اول است که دارای دو بخش بیرونی و اندرونی با دو حیاط جداگانه، عمارت شاه نشین، حوضخانه، حمام، آشپزخانه و … است .
در دو قسمت شمال و جنوب دو اتاق پنج دری دارد. در ضلع شمال غربی سالن اصلی ساختمان به نام شاه نشین قرار دارد که دارای پنجره های گره کاری است. این شاه نشین به وسیله حوضخانه ای هشت ضلعی به قسمت اندرونی متصل می شود. هنر نقاشی روی سقف ها یادآور هنر دوره زندیه است. اسکلت و ساختار اصلی بنا در پی سنگ با ملات گچ، دیوارها آجر با ملات گچ و خاک و در سقف تیرهای چوبی با پوشش گل و خاک و کاه گل می باشد. تزیینات این بنا شامل تزیینات آجری، تزیینات کاشی کاری، نقاشی های سقف و نقوش بر روی سنگ ها به صورت حجاری شده می باشد.

در خانه فروغ الملک قوامی موزه هنر مشکین فام برقرارست. موزۀ هنر مشکین فام اولین موزه خصوصی هنرهای تجسمی  در ایران می باشد.

موزه موجود در خانه فروغ الملک از بخشهای زیر تشکیل شده است :

آثار هنرى موزه :

اشیاى موجود در موزه شامل صدها قطعه اثر هنرى است که طى بیش از نیم قرن با تلاش و سرمایه خانواده مشکینفام با عشق و علاقه تهیه و گردآورى شده و شامل دو بخش عمده است :

الف) آثار هنرى خانواده مشکینفام

ب) آثار هنرمندان معاصر فارس است. آثار موجود برحسب نوع اثر، تکنیک یا زمان خلق اثر در قالب بخشهاى مجزا تقسیم شده و در معرض نمایش قرار گرفته است.

بخش آثار حجارى و نقش برجسته :

در این بخش کارهاى استاد حاج حبیب مشکینفام (۱۳۸۰ _ ۱۲۹۴) بر روى سنگ هاى مختلف از جمله مرمر قرار دارد که شامل نقوش گل، حیوان، متون اسلامى ازجمله آیات قرآن است که به دو شیوه «گود» و «برجسته» طراحى، خوشنویسى و کنده کارى شده است.

بخش خوشنویسى :

این بخش شامل سه قسمت متفاوت اما به هم پیوسته است :

– آثار خوشنویسى استاد حبیب مشکینفام.

– آثار خوشنویسى محفل هنرى حاج حبیب مشکینفام.

– آثار اساتید بزرگ خوشنویسى فارس و ایران.

بخش نقاشى :

نقاشی هاى موزه هنر مشکینفام شامل مجموعه بسیار نفیس و متنوعى از آثار هنرمندان معاصر فارس است. در این بخش آثار ۳۰ هنرمند که معرف سه نسل از نقاشان معاصر فارس هستند، به نمایش درآمده است. این هنرمندان عبارتند از : حسام ابریشمى، بیژن بهادرى کشکولى، على اصغر تجویدى، خلیل توللى، قاسم حقیقى، بهرام خائف، بهنام خاوران، بهرام دبیرى، عباس دریسى، مهدى رضاییان، کاظم رضاییان، قاسم روزخوش، حسن زارع، غلامحسین صابر، علیرضا ظریف، علیرضا عطروش، احمد علامه دهر، سعید غلامى، جمشید کریمى، شهرام کریمى، محمدرضا کشاورزى، امید مشکسار، حسن مشکینفام، منوچهر معتبر، حسین میرزایى، مهرزاد نژند، حمیدرضا هیربد و غلام یونسى. آثار حجمى و مجسمه هاى هدایت الله یوسفى نیز در این بخش قرار دارند.

کتابخانه :

کتابخانه موزه شامل صدها جلد کتاب و مجله هاى تخصصى است. بریده جراید در زمینه فعالیت هاى هنرى، صدها کارت، بروشور، پوستر و کاتالوگ مربوط به رویدادهاى هنرى، آرشیو نوار، فیلم و سىدى شامل مصاحبه هایى با هنرمندان برجسته فارس و ایران، فیلم گزارش نمایشگاه ها و رویدادهاى هنرى، نشست ها و جلسات هنرى و ادبى، فیلم زندگى و آثار هنرمندان بزرگ جهان، موزه ها و مراکز مهم هنرى جهان.

دفتر مطالعات هنرهاى تجسمى :

شامل شناخت هرچه بیشتر هنرمندان و آثار هنرى گذشته و حال، تهیه گزارش، تهیه عکس، فیلم و نوار از هنرمندان و آثار آنها، تهیه جزوه و کاتالوگ براى استفاده علاقهمندان و هنرمندان، چاپ و انتشار آثار هنرمندان فارس به صورت کاتالوگ، کارت، بروشور، آلبوم و پوستر، ایجاد ارتباط با مراکز هنرى داخل و خارج از کشور.

اتاق قدیمى :

در این بخش فضاى یک اتاق قدیمى همراه با مبل ها، میز، بخارى، صندوقچه، ویترین، بشقاب هاى چینى قدیمى، جعبه هاى منبتکارى شده گلدان ها و…مربوط به خانواده مشکینفام.

فروشگاه :

در این بخش، تولیدات هنرى موزه شامل آثار هنرمندان فارس، از جمله تابلو، کتاب، آلبوم، نوار، کارت پستال، پوستر، آثار حجمى و سایر تألیفات به فروش مى رسد.

گردآورى چنین مجموعه نفیس و کمیابى طى بیش از پنجاه سال بیانگر چیزى جز عشق به یادگارها، شخصیت ها و آثار فرهنگى و هنرى این سرزمین نیست. مجموعه حاضر، از نظر تعدد و تنوع بخش هاى مربوط به یک دوره از تاریخ هنر معاصر بخشى از سرزمین ما، کم نظیر و حتى بى نظیر است. این موزه و محتویات آن بى شک مى تواند پایه و اساس یک موزه واقعى، کم نظیر و درخور براى شهر شیراز و استان فارس باشد. این یک سرمایه ملى است. آرشیو ماندگار و ارزشمند موزه مشکینفام براى نسل هاى آینده به ودیعه خواهد ماند.