راهنمای سفر به استان زنجان

اطلاعات جغرافیایی

زنجان یکی از استان‌های ایران است که در شمال غربی ایران قرار گرفته و از مناطق آذربایجانی‌نشین محسوب می‌شود. مرکز این استان، شهر زنجان است. استان زنجان از شمال با استان‌های اردبیل و آذربایجان شرقی، از شمال شرق با استان گیلان، از شمال غرب با استان آذربایجان غربی، از جنوب با استان همدان، از غرب و جنوب غرب با استان کردستان و از شرق با استان قزوین همسایه است.

راه‌های ارتباطی

برای رفتن به زنجان، گزینه‌های هواپیما، سفر جاده‌ای و قطار در دسترس‌اند.

هواپیما

زنجان دارای یک فرودگاه بین‌المللی است که در فصل حج پروازی‌هایی به سمت مکه و مدینه را انجام می‌دهد، در سایر زمان‌های سال تنها مسیر پروازی این فرودگاه به سمت مشهد است. (پرواز روزهای سه شنبه و جمعه)

قطار

راه‌آهن تهران-تبریز از این شهر می‌گذرد. البته از اکثر خطوط راه‌آهن می‌توانید به زنجان سفر کنید.

اتوبوس

از بسیاری از شهرهای ایران می‌توان مستقیم به زنجان سفر کرد. در عین حال زنجان در مسیر کریدور شمال غرب کشور قرار دارد و تمامی اتوبوس‌هایی که از سمت تهران به شهرهای شمال غربی عازم هستند از زنجان می‌گذرند. از خود شهر زنجان هم به شهرهایی نظیر تهران، تبریز، قم و رشت ... اتوبوس‌هایی در ساعات مختلف شبانه روز موجود است.

خودروی شخصی

با آزاد راه نزدیک به سه ساعت تا تهران فاصله دارد. فاصله زنجان تا تهران حدود ۲۹۰ کیلومتر است. این مسیر شامل اتوبان زنجان-قزوین و قزوین-کرج و کرج-تهران است.

مکان‌های اقامتی

اگر از آن‌دسته مسافران هستید که فقط از زنجان عبور می‌کنید و قصد اقامت یک شبه را دارید، شهرداری زنجان، مکان‌های موقتی را برای شما عزیزان تدارک دیده است. استراحتگاه‌هایی در ورودی و مرکز شهر برای این منظور قرار داده شده‌اند. استراحتگاه اول، در ورودی شرقی شهر و کنار هتل بزرگ زنجان قرار دارد. در این محل می‌توانید در کنار پارک جنگلی ملت، چادر و کمپ خود را برقرار کنید. امکانات ابتدایی از جمله سرویس بهداشتی و فروشگاه نیز در اینجا در دسترس‌اند. همچنین چندین فروشگاه، برای تهیه‌ی صنایع دستی زنجان از جمله، چاروق، چاقو، ظروف مسی و ... نیز وجود دارند. استراحتگاه دوم کمی جلوتر قرار دارد. در ورودی شرقی شهر، باید وارد کمربندی جنوبی شده و سپس تا پایانه‌ی مسافربری ادامه دهید تا به این مکان برسید. این استراحتگاه به تازگی افتتاح شده و دارای آلاچیق‌هایی برای استراحت گردشگران و مسافران نیز است.

بعد از معرفی استراحتگاه‌های عمومی، نوبت به هتل‌ها و مهمانسراهای شهر زنجان می‌رسد. با توجه به اینکه زنجان، به نسبت دیگر مراکز استان‌ها، شهر کوچکی است، به همان میزان، دارای مکان‌های اقامتی کمتری نیز هست. با این‌حال این مکان‌ها را برایتان معرفی می‌کنیم.

هتل جهانگردی زنجان

این هتل یا مهمانسرا در بلوار خرمشهر، جنب سازمان صدا و سیمای مرکز زنجان واقع شده است. مهمانسرای جهانگردی دارای ۲۴ اتاق دوتخته و رستوران می‌باشد. این مهمانسرا، یک کیلومتر از اماکن دیدنی نظیر رختشویخانه، بازار سرپوشیده‌ی قدیم زنجان، کاروانسرای سنگی و ۴۵ کیلومتر از سلطانیه و ۱۶۵کیلومتر با غار کتله خور فاصله دارد. ضمناً هزینه‌ی یک شب اقامت در این مکان، برای دو نفر به همراه صبحانه، ۱۲۵۰۰۰ تومان می‌باشد.

هتل سپید

این هتل در مرکز شهر و در چهارراه انقلاب زنجان قرار دارد. نزدیکی به مراکز خرید و دیدنی، امکانات خوب در کنار قیمتی مناسب، این هتل را به مکانی مناسب برای اقامت تبدیل می‌کند.

هتل پارک

این هتل در بلوار آزادیِ زنجان واقع شده است. هتل پارک زنجان در مرکز شهر و نزدیک مراکز تجاری و مکانهای دیدنی قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین هتل‌های استان می‌باشد که اخیراً طبق استانداردهای روز بازسازی شده است. هتل دارای رستوران، کافی شاپ، پارکینگ، آسانسور، پله فرار، سیستم اطفاء حریق، تاکسی سرویس، اینترنت پرسرعت، کافی نت و سایر امکانات دیگر می‌باشد. هزینه‌ی یک شب اقامت در این مکان، برای دو نفر به همراه صبحانه، ۱۷۳۰۰۰ تومان می‌باشد.

هتل بزرگ زنجان

هتل بزرگ زنجان که به نوعی لوکس‌ترین هتل زنجان محسوب می‌شود، در ورودیِ شرقی شهر و در میدان بسیج ، ضلع شمال‌ِغربی قرار دارد. از امکاناتِ این هتل می‌توان به یخچال، تلویزیون، سوئیت، رستوران، اینترنت، سرویس فرنگی، پارکینگ، نمازخانه، لابی، فروشگاه و غرفه، کافی شاپ، اینترنت در لابی و ... اشاره کرد. هزینه‌ی یک شب اقامت در این مکان، برای دو نفر به همراه صبحانه، در اتاق دو تخته، ۳۵۰۰۰۰ تومان، اتاق دو تخته‌ی توئين (دوقلو)، نیز ۳۵۰۰۰۰ تومان و برای سوئيت لوکس، ۴۸۲۰۰۰ تومان می‌باشد.

هتل سپهر

این هتل در ابتدای جاده گاوازنگ واقع شده است. هتل سپهر نیز مانند دیگر هتل‌های زنجان، دارای یخچال، تلویزیون، رستوران، سرویس فرنگی، سرویس ایرانی، پارکینگ، نمازخانه، لابی، اینترنت در لابی است. امتیاز این هتل، در نزدیکی به مکان تفریحی-گردشگریِ گاوازانگ و ائل‌داغی می‌باشد. هزینه‌ی یک شب اقامت در این مکان، برای اتاق یک‌خوابه‌ی دو تخته به همراه صبحانه، ۱۳۷۰۰۰ تومان و برای اتاق دو خوابه‌ی چهار تخته، ۲۱۳۰۰۰ تومان می‌باشد.

حمل و نقل عمومی و گشت‌وگذار در زنجان

به طور کلی زنجان شهر شلوغ و پُر ترافیکی نیست؛ اما برخی از مراکز و مناطق شهری در ساعاتی خاص شلوغ هستند. با این‌حال جایی برای نگرانی نیست چرا که زنجان در ایام نوروز بسیار خلوت بوده و برای گشت‌زنی کاملا ایده‌آل است.

اتوبوس

اتوبوس‌های خط واحد در تمامی نقاط شهر آماده‌ی خدمت‌رسانی هستند و به راحتی می‌توانید با اتوبوس به اکثر جاهای شهر بروید.

تاکسی

دفتر تاکسی تلفنی و مسافربرهای شخصی در شهر فعالیت دارند. رنگ تاکسی‌ها در شهر زنجان زردرنگ است و همچنین رنگ تاکسی‌های بانوان به رنگ سبز است. در کل با تاکسی می‌توان به مناطق اصلی شهر دستیابی داشت. همچنین زنجان از خدمت تاکسی بیسیم هماهنگ با سامانه یکپارچه کشوری (۱۳۳) نیز پشتیبانی می‌کند. این شهر بیش از ۲۰۰۰ دستگاه تاکسی دارد. تاکسیرانی زنجان برای راه‌اندازی تاکسی‌های ویژه VIP با خودروهای مدل بالا منتظر صدور مجوز از بابت سهمیه استانی توسط وزارت کشور است.

خودروی شخصی

همانطور که اشاره کردیم، نیازی به نگرانی درمورد ترافیک شهری در روزهای نوروز وجود ندارد؛ با خودروی خود می‌توانید با خاطری آسوده به همه جای زنجان بروید.

مراکز خرید

پاساژ نور واقع در خیابان امام، پاساژ ایران‌زمین واقع در خیابان سعدی، مرکز فروشِ خیابان سعدی وسط، بازار قدیم زنجان، سبزه میدان و پاساژ مروارید که مرکز فروش چاقو، (سوغات اصلیِ زنجان) واقع در میدان انقلاب به سمت سبزه‌میدان است که می‌توانید سوغاتیِ موردنیاز خود را با قیمتی بسیار مناسب‌تر از فروشگاه‌های حاشیه خیابان تهیه کنید.

 ملیله کاری

 ملیله کاری 

 صنایع ظروف مسی زنجان 

 ظروف مسی 

 چاقو سازی زنجان 

چاقو سازی زنجان

رستوران‌ها و سفره‌خانه‌ها

سفره‌خانه و رستوران سنتی زرتشت واقع در بلوار خرمشهر و روبروی صدا و سیمای زنجان؛ این رستوران با محیطی گرم و صمیمی و البته غذای لذیذ، محلی مناسب برای خانواده‌ها محسوب می‌شود.

رستوران صدف واقع در بلوار خرمشهر، رستوران پلو واقع در چهارراه معلم، اعتمادیه است که محیطی دنج و آرام با غذای واقعا باکیفیت و لذیذ را به مشتریان عرضه می‌دارد.

رستوران گلریز، واقع در خیابان امام. میدان هنرستان.

مجموعه تالارهای ایرانیان، ورودیِ شرقی شهر، میدان بسیج.

رستوران کافی‌شاپ بام‌شهر واقع در گاوازنگ که با دید مناسب به سد گاوازنگ و دورنمایی از شهر، لذت غذا خوردن را دوچندان می کند.

ناصر جگرکی با ۸۰ سال قدمت، واقع در سبزه‌میدان، مجموعه جگرکی‌های بازار پایین. یکی از مکانهای دیدنی زنجان و همچنین فرهنگ غذایی که از گذشته های بسیار دور در زنجان وجود دارد را معرفی می‌نماید. بازدید از مجموعه‌ی بازار سنتی زنجان و همچنین جگرکی های بازار پایین و بالا خاطره‌ای بسیار پر شور و هیجان را برای تمام بازدیدکنندگان به‌همراه خواهد داشت.

دیزی سرای عابدینی، واقع در چهار راه امیر کبیر، میدان اصغریه، میدان ورکچیها. البته این رستوران فقط نهار سرو می کند؛ با این‌همه رفتن به این رستوران، خالی از لطف نخواهد بود.

سفره‌خانه سنتی کاروانسرا سنگی واقع در میدان راه آهن. این مکان فضایی سنتی را در کنار غذاهایی لذیذ به هموطنان گرامی ارزانی می دارد.

رستوران تازه‌تاسیسِ دورچین، مکانی شیک همراه با غذاهای بسیار خوشمزه است که در خیابان خرمشهر و حوالیِ بلوار آزادی واقع شده است.

و آخرین رستوران، رستوران آفتاب واقع در خیام شرقی نرسیده به میدان بسیج می‌باشد؛ البته این رستوران‌ها گلچینی از بهترین‌ها بودند. ولی با گشت‌و‌گذار بیشتر رستوران‌های خوب دیگری نیز خواهید یافت.

جاذبه‌های گردشگری

بخش اول: زیارتگاه‌ها و اماکن مذهبی

مسجد جامع زنجان

مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید که در قلب بافت قدیمی شهر و در مکان مناسبی از نظر دسترسی قرار گرفته‌است، از سمت غرب با بازار قیصریه، از سمت شرق با کوچه مسجد سید و از سوی شمال با خیابان امام خمینی و سبزه میدان درارتباط است. این مجموعه تاریخی که در شمار بزرگ‌ترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان است، یکی از بناهای ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی می‌باشد. ایوان‌های چهارگانه‌ای که در چهار ضلع مسجد به شکل قرینه قرار گرفته‌اند، بیش تر از هر چیزی در صحن مسجد، خودنمایی می‌کند. صحن این مسجد مانند سایر مساجد چهار ایوانی، به شکل مربع مستطیل است و ۴۸ متر طول و ۳۶ متر عرض دارد. دیدنِ این مسجد خالی از لطف نیست.

مسجد چهل‌ستون زنجان

مسجد چهل‌ستون زنجان از مساجد تاریخی شهر زنجان است. این مسجد در بافت بازار بالای زنجان در ضلع جنوب شرقی مسجد جامع زنجان در راسته معروف به راسته‌ی حجت‌الاسلام قرار دارد. این مسجد یکی از مهمترین و معروفترین حوزه‌های علمیه ایران در دوره قاجار بوده و توسط یکی از علمای معروف آن زمان بنام ملا علی قارپوز آبادی ساخته شده است. طبق کتیبه‌ای که بر روی پیشانی ورودی بنا نصب شده این بنای در سال ۱۲۸۴ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد دارای صحن و شبستانهای بزرگی است که طاق و تویزه‌های ضربی آن بصورت متقارن بر روی ۳۲ ستون قطور استوار گشته است. محراب این مسجد با رسمی بندی و کاشی معقلی آرایش شده و ازاره‌های آن نیز مزین به کاشیهایی با طرحهای گل و بوته (طرح گلدانی) است که متأثر از مکتب کاشیکاری دوران قاجار است.

مسجدِ خانم

مسجد خانم مربوط به دوره قاجاریه است و در زنجان، خیابان امام، کوچه فخیم الدوله واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. وجود مناره‌های قطور و کوتاه بر فراز سردر که دارای تزئینات بدیع آجر کاشی است و قابل مقایسه با مناره‌های مدرسه سپهسالار تهران است. تمامی شیوه‌های به کار رفته در معماری مسجد خانم منحصرا از خصوصیات معماری دوره قاجار است. برای مثال تزئینات پرکار بخش اعظمی از درب ورودی، سطوح فوقانی حجره‌های مشرف به میانسرا، نقوش هندسی موجود در آنها و رنگ‌های استفاده شده در آنها به بهترین شکل گویای معماری دوران قاجار است.

مسجد عباسقلی

مسجد عباسقلی مربوط به دوره قاجار است و در زنجان، خیابان سعدی وسط واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از آنجایی که این مسجد در قلب شهر قرار دارد، می‌توانید با یک تیر چند نشان بزنید و همزمان چندین مکان را ببینید.

مسجد اسحاق‌میرزا

مسجد اسحاق میرزا مربوط به دوره قاجار است و در زنجان، خیابان آیت الله طالقانی، ضلع شمالی محله سرچشمه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۶۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بلوار شیخ اشراق

این مکان مذهبی نیست اما چون به نام شیخ اشراق، شهاب‌الدین یحیی سهروردی نام‌گذاری شده، ترجیح دادیم تا این مکان را در طبقه‌بندی اماکن مذهبی قرار دهیم. این مکان بالاتر از سازمان صدا و سیمای زنجان و در بلوار خرمشهر واقع شده است. بلوار شیخ اشراق با پارکی زیبا و تندیس‌های عظیمِ صنایع‌دستی، مکانی دیدنی و دلنشین می‌باشد که در صورت امکان حتما به آن سر بزنید.

بخش دوم: موزه‌ها

موزه‌ی باستان‌شناسی و مردان نمکی

مردان نمکی نامی است که به شش مومیایی کشف‌شده در زمستان سال ۱۳۷۲ (۱۹۹۳ میلادی) در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شده‌است. در میان آن‌ها جسد یک زن و یک پسر نوجوان نیز وجود دارد. تعدادی از مردان نمکی بر اثر ادامهٔ کار معدن با بولدوزر، به‌شدت آسیب دیده‌اند. در سال ۲۰۰۸ بهره‌برداری از معدن متوقف شد و جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات لازم برای نگهداری از آن، دست نخورده در معدن باقی ماند. از میان مردان نمکی یافت شده، سه مرد نمکی مربوط به زمان هخامنشیان (حدود ۴۰۰ پیش از میلاد) و دو مرد نمکی دیگر نیز مربوط به اواخر دوران ساسانی (حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰بعد از میلاد) هستند. اگر خواستارِ دیدنِ این مردان نمکی هستید، می‌توانید به موزه‌ی مردان نمکی واقع در سبزه‌میدان، خیابان زینبیه بروید.

موزه حیات وحش طبیعی، پارک ارم

پارک جنگلی ارم در بخش غربی شهر زنجان، بعد از میدان جهاد، ابتدای اتوبان زنجان- میانه واقع شده است. موزه تاریخ طبیعی شهر زنجان نیز در این پارک قرار دارد. این پارک محل مناسبی برای طبیعت گردی و چادر زنی است.

موزه‌ی آثار شهدا

موزه شهدای زنجان که در منزل مسکونی مرحوم علی اکبر خان توفیقی اولین شهردار زنجان مستقر می باشد در سال ۷۸ افتتاح شد. این موزه در خیابان خواجه نصیر طوسی زنجان واقع شده است. این موزه که در نوع خود بی نظیر است دارای آثار ارزشمند بسیاری از شهدای استان می‌باشد که شامل چفیه، لباس، پوتین، پلاک، کتاب، دفتر و ده ها مورد دیگر نیز است. موزه‌ی آثار شهدا وابسته به بنیاد شهید امور ایثارگران استان زنجان می‌باشد و بازدید از آن همه روزه بجز روزهای تعطیل برای عموم آزاد است.

موزه‌ی نُسَخِ خطی

این موزه در آرامگاه میرزا مهدی قرار دارد.بنای آرامگاه، محوطه‌ای به وسعت ۷۰۰ متر مربع می‌باشد که دارای یک ورودی زیبا با پلان پنج ضلعی است. درچهار ضلع ورودی سکوهای نشیمن دارد و بالای طاق نماهای شمال شرق و شمال غرب مقرنس‌های گچی به رنگ آبی داشته است. آرامگاه از یک حیاط و ساختمانی در شمال آن تشکیل یافته است. ساختمان آرامگاه دارای دو ایوان ستوندار همسان در دو طرف ورودی و مجموعه فضاهایی در پشت ایوانها است. آدرس: بلوار استقلال، روبروی شهرداری ناحيه ۲، مقبره ميرزا مهدی. این موزه در روزهای دوشنبه و تعطیلات رسمی کشور، تعطیل است.

بخش سوم: مناطق تاریخی

بازار زنجان

بازار زنجان در دوران آقا محمدخان قاجار آغاز ودر سال ۱۲۱۳ در زمان فتحعلی شاه قاجار خاتمه یافته و مساجد و سراها و گرمابه‌ها در سال ۱۳۲۴ به آن اضافه شده است. مجموعه بازار قدیمی به صورت یک خط مستقیم به عنوان بازار بالا و پایین به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده است. گستردگی جغرافیایی بازار زنجان و تنوع راسته‌ها، تعدد سراها و کاوانسراهای درون شهری در راسته‌های فرعی که هرکدام به نامی و به فعالیتی خاص اختصاص یافته و وجود مساجد فراوان گویای پویایی این مجموعه در طول زمان‌های گذشته و شرایط حاکم بوده است. این بازار که طولانی‌ترین بازار ایران سرپوشیده است، از سوی غرب و شرق گسترده شده و بدین لحاظ بازار پائین و بازار بالا تقسیم و نامگذاری شده است.تکنیک‌های معماری و سبکها وشیوه‌های تزئینی دوران قاجار در راسته‌ها، حجره‌ها، چهار سوقها، مساجد، سراها و کاروانسراهای درون شهری، گرمابه‌ها به شکل زیبا اجرا شده است. این فنون عبارتند از: کاربرد انواع طاق و قوسهای هلالی، جناغی و ضربی، و گهواره‌ای خاصه در راسته‌های اصلی و فرعی، مزین به آجر چینیهایی با طرحهای مختلف هندسی خفته، راسته، و حصیری، و بکارگیری آجر و کاشی به سبک قدیمی، و کاشیکاری به رنگها و طرحهای قاجاری درسطوح خارجی و داخلی بناها، طاقنماها، طاق و قوسها و همچنین ستون نماهای گلدانی. اوج این سبک‌های معماری و شیوه‌ها و نو آوریهای تزئینی در اجزاء و ارکان مساجد تاریخی زنجان مخصوصاً مسجد جامع زنجان به ظهور رسیده است. مجموعه بازار زنجان در فهرست آثار ملی کشور ایران به به ثبت رسیده است. بازار زنجان از نظر تولید و نوع فعالیت به هشت راسته تقسیم می‌شود از جمله راسته زرگرها، کفاشها، بزازها، سراجها و چند راسته دیگر. از کاروانسراهای این مجموعه که در قدیم نقش مؤثری در عرضه کالاها ایفا می‌نموده است، سرا یا کاروانسرای حاج علی قلی و سرای حاج کربلایی علی را می‌توان نام برد. حتما به این بازار سری بزنید.

بنای رخت‌شوی‌خانه (موزه رخت شویخانه)

بنای رخت‌شوی‌خانه یا مجموعهٔ تاریخی رخت‌شوی‌خانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان که منطبق بر حصار قدیمی شهر می‌باشد، در یک منطقهٔ پرتراکم مسکونی احداث شده‌است. مردم شهر لباس و رخت خود را در آن محل می‌شسته‌اند. چنین کاربری برای یک بنای عمومی در جهان مشابه ندارد یا کم‌نظیر است. این بنا در حال حاضر تعمیر و مرمت شده و به عنوان موزهٔ مردم‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مردم می‌توانند از آن بازدید کنند. این بنا در سال‌های گذشته به جهت وجود هوای سرد در زمستان‌ها برای بانوان زنجانی ساخته شده‌است. سبک و سیاق معماری این بنا را می‌توان به شیوه اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی نسبت داد. دسترسی به بنای رخت‌شوی‌خانه از خیابان سعدی از طریق کوچه فرهنگ امکان‌پذیر است.

حمام حاج‌داداش (چایخانه سنتی حاج داداش)

بازار قدیمی شهر زنجان و روبروی مسجد میرزایی. حدود یکصد سال پیش بعنوان حمام احداث گردیده و هم‌اینک با حفظ بافت حمام با اندکی تغییر و ایجاد تزئینات زیبای سنتی به عنوان سفره‌خانه، محل پذیرائی گردشگران و اهالی شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بنای تاریخی با کاشی‌هایی به رنگ فیروزه‌ای، آبی روشن، آبی‌سیر و زرد تزئین شده است. فضای بینه، زیباترین بخش این حمام سنتی است که طاق اصلی بر روی چهار ستون سنگی مزین به سر ستون‌های مکعبی شکل و بدنه مارپیچی (از نوع ستون‌های ترکیبی) قرار دارد. گنبد اصلی حمام حاج داداش قدیمی‌ترین بناهای تاریخی شهر زنجان و تنها حمام ستون سنگی این شهر بر روی چهار ستون سنگی است و این ستون‌ها در زمان خود توسط هنرمندان همدانی تراشیده شده است.

گرمابه حاج ابراهیم

این گرمابه‌ی سنتی در بازار زنجان، کوچه سقالر واقع شده است. روزهای شنبه گرمابه مختص بانوان است و در سایر روزها به آقایان اختصاص دارد. در قسمت مرکزی این فضا گنبد بزرگ بر جرزهای جانبی استوار شده و در مرکز این گنبد نیز یک نور گیر قرار گرفته که در سه جانب آن (شرقی، جنوبی و غربی) بر روی ساق گنبد سه نورگیر کوچکتر تعبیه شده است. این بنا از ساروج ساخته شده و دارای یازده ستون است که به جای بتون داخل آن‌ها سرب ریخته شده تا مانع از تخریب بنا شود.

خانه‌ی ذوالفقاری

خانهٔ ذوالفقاری‌های زنجان که قریب صد سال از احداث آن می‌گذرد یکی از آثار ارزشمند شهر زنجان است که در یاد و خاطره‌ی مردمان این شهر همواره جایگاه مهمی داشته است. این مکان در روبروی موزه‌ی مردان نمکی و در سبزه‌میدان واقع شده است.

دیگر مکان‌های دیدنی شهر زنجان

خانه شیخ‌الاسلامی، خانه بهمنی، خانه خدیوی، آرامگاه سید ابوالقاسم مجتهد میرزایی، آرامگاه مجتهدی، کاروانسرای سنگی، کاروانسرای دخان، بنای توفیقی، پل حاج سید محمد، پل سردار، پل میر بهاءالدین، کبریت‌سازی سه‌ستاره زنجان و قلعهٔ زیر زمینی دژمنده.

جاذبه‌های طبیعی

سد گاوازنگ و مجموعه‌ی ائل‌داغی

در قسمت شمالیِ شهر زنجان، مجموعه‌ی تفریحی گاوازنگ و ائل داغی قرار دارد که از آن، با عنوان بام‌زنجان نیز یاد می‌شود. این مجموعه به دو قسمت تقسیم می‌شود. قسمت اول مجموعه‌ی تفریحی ائل‌داغی که در دارای پارک و آلاچیق، رستوران، مراکز تفریحی و البته قله‌ی کوه برای کوهنوردی‌ست. قسمت دوم نیز شامل سد گاوازنگ می‌باشد؛ در گاوازنگ می‌توانید به رستوران و کافی‌شاپِ بام‌شهر بروید، در آب سد به قایق‌سواری بپردازید و در نمایی زیبا، کلِ شهر را نظاره‌گر باشید. حتما به گاوازنگ بروید.

روستای شیت

روستای شیت از توابع بخش چورزق شهرستان طارم در استان زنجان می‌باشد. روستای شیت از روستاهای نمونه گردشگری و دارای ظرفیت‌های زیبا و طبیعی است. روستای سرسبز شیت روستایی کوهستانی است که در بخش شمالی استان زنجان واقع شده‌است. فاصله این روستا تا مرکز استان در حدود ۱۲۶ کیلومتر و تا نزدیکترین شهر (چورزق: مرکز بخش) ۸ کیلومتر و تا مرکز شهرستان (آب بر) ۳۸ کیلومتر می‌باشد. این روستا با قدمت ۵۰۰ ساله، در حال حاضر دارای ۲۴۰ خانوار و قریب به هزار نفر جمعیت دارد. بخشی از جاذبه‌های دیدنی و گردشگری روستا: چشمه سارها، قلعه شیت، رودخانه چهار فصل، غار سیدباغی، ییلاق دولا و ییلاق نَراب، امامزاده سید محمد ماهوری شیت. روستای شیت بر روی دامنه میانی کوهی قرار گرفته‌است که از سمت مقابل و کناره‌ها نیز توسط کوه‌های بلندی احاطه شده‌است و گیاهان سبز و درختان گیلاس و انار و انجیر و ده‌ها درخت میوه دیگر و رودخانه چهار فصل آن که آبی زلال از میان دو کوه بلند در جریان است منظره بسیار زیبا و دلنشینی را بوجود آورده‌است که همه ساله تعداد زیادی گردشگر را به این منطقه جذب می‌کند.

پیست اِسکی پاپایی

پیست اسکی پاپایی در ۴۵ کیلومتری جنوب غربی زنجان در منطقه‌ای کوهستانی و در ۳ کیلومتری مرکز شهرستان ایجرود واقع است. این پیست، با وسعت ۸۰ هکتار تنها پیست اسکی استاندارد در استان زنجان است. پیست پاپایی به دلیل داشتن شیب نه چندان تند برای استفاده مردم عادی نیز مناسب است و از طرفی با استفاده از قسمت شرقی پیست می‌شود جهت استفاده مردم عادی و اسکیبازان مبتدی و آماتور از آن بهره برد. اما عملاً این پیست برای گردشگران نوروزی بلااستفاده خواهد بود! ولی این مقاله بهنا‌ای خواهد شد تا شما در زمستان و روزهای برفی نیز به زنجان سفر کنید.

 جاذبه‌های گردشگری شهرستان‌های زنجان 

سلطانیه

شهر سُلطانیه یکی از شهرهای استان زنجان است که در ۴۳ کیلومتری شهر زنجان واقع است. گنبد سلطانیه و مقبرهٔ اولجایتو در این شهر قرار دارند. از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به آرامگاه ملا حسن کاشی و خانقاه حسام‌الدین حسن چلبی (معروف به چلبی اوغلی) اشاره کرد.

گنبد سلطانیه مقبرهٔ اُلجایتو است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی از شیوه معماری آذری به شمار می‌رود. گنبد سلطانیه در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده‌است. گفته می‌شود در ساخت گنبد بزرگ شهر فلورانس از این گنبد الگوبرداری شده‌است. بنای این گنبد که بعد از گنبدهای سانتاماریا دلفیوره و ایاصوفیه سومین گنبد بزرگ دنیاست.

شهرستان ابهر

از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر می‌توان به بقعهٔ امام‌زاده اسماعیل در شناط، بقعهٔ امام‌زاده زیدالکبیر در شرق این شهر و بقعهٔ پیر زهرنوش در جنوب‌غربی شهراشاره کرد. از جاذبه‌های تاریخی شهرستان ابهر می‌توان به سلطانیه، مسجد جامع قروه، ملا حسن کاشی، مقبره چلپی اوغلی، معبد داش کسن ویر، چمن تاریخی سلطانیه و آرامگاه پیر احمد زهرنوش اشاره کرد. جاذبه‌های مذهبی این شهر نیز عبارتند از: امامزاده شاه زید الکبیر، مسجد جامع ابهر، امامزاده اسماعیل شناط و امامزاده یعقوب صائین قلعه. و در نهایت جاذبه‌های طبیعی شامل کوه‌ها و قلعه‌ها وشیب‌های مهم و چشمه‌های آب معدنی، رودخانه‌های مهم را می‌توان نام برد.

شهرستان خرمدره

یکی از آثار تاریخی شگفت انگیز و تازه کشف‌شده در خرمدره، تپه باستانی خالصه می‌باشد که در آن خمره‌های بزرگ گلی با قدمت ۶ تا ۸ هزار سال و ابزار ساده گلی مربوط به دوره کرومانیون‌ها و هموساپین‌ها کشف شده است. بنا به نظر باستان شناسان این کوزه‌های بزرگ گلی یافت شده در زمین‌های زراعی خالصه و زمین‌های ضلع رو به جنوب شرقی جغرافیایی دهستان خلیفه لو جهت دفن کردن مردگان به صورت عمودی مورد استفاده قرار می گرفته است. این شهرستان دارای یک حمام تاریخی معروف به حمام یان‌یان است که در گذشته‌های دور ساخته شده است ولی متأسفانه اکنون این اثر تاریخی به یک سفره خانهٔ سنتی مبدل گشته است. جالب است بدانید، این شهرستان بر روی جاده‌ی ابریشم قرار گرفته است.

شهرستان طارم

طارم، به هندوستان ایران مشهور است. طبیعت سرسبز، آبشارهای زیبا و مردمانی خون‌گرم، طارم را به یک قطب گردشگری مبدل کرده است. آبشار هشترخان طارم در دره‌ای سرسبز میان کوه‌های ناحیه طارم، در شرق شهر زنجان در نزدیکی روستای لار واقع است. ارتفاع آبشار حدود ۳۰ متراست. برای دیدن آبشار زیبای هشتر خان باید از جاده زنجان- طارم وارد راه خاکی و ناهمواری شد و پس از عبور از امامزاده حسن مثنی و روستای امام به‌آبادی لار رسید و از آنجا تا آبشار را حدود دو ساعت پیاده پیمود. کوه‌های بلند و سرسبز، دره‌ای بسیار عظیم، رودخانه‌ای خروشان و پرآب، جنگل درختان فندق، هوای خوب و طبیعت بکر، ابشار و ناحیه هشترخان یا هشت چشمه را به یکی از نواحی زیبا و مناسب برای گردشگری، کوهنوردی و دوچرخه سواری در کوهستان تبدیل کرده است. این آبشار حاصل تلاقی هشت چشمه جوشان است که منظره بدیعی را به وجود آورده است. در طول مسیر، جنگل درختان فندق متعلق به روستاییان، زیبایی خاصی به منطقه داده است. منظره عمومی رودخانه قزل اوزن و باغ‌های زیبای زیتون از جاده زنجان به طارم و قبل از سرخه دیزج، بسیار جذاب و دیدنی است. ارتفاعات جالب منطقه، باعث پدید آمدن این مناظر بدیع برای مسافران عبوری شده است. همچنین رودخانه آب‌بر که از قله‌های سر سبز ییلاق آب بر در منطقه دیزاب و گرداب سرچشمه گرفته و از کنار شهر آب بر عبور می‌کند و داری مناطق سر سبز گردشگری مانند چشمه خانسر، باغات سر سبز جور کان و پیر همدان بوده و محوطه سر سبز امامزاده جعفر و هاشم و عوف (علیم السلام) در جوار این رودخانه واقع شده است. رود قزل‌اوزون که از کوه‌های چهل چشمه در کردستان سرچشمه می‌گیرد با طی مسیری طولانی وارد طارم شده و پس از عبور از آن در منجیل با شاهرود پیوند می‌خورد. حتما به قزل‌اوزن بروید.

شهرستان خدابنده و غار کتله‌خور

غار کتله‌خور غاری است خشکی -آبی که در استان زنجان، شهرستان خدابنده و در ۸۰ کیلومتری جنوب قیدار و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران و ۵ کیلومتری شهر گرماب واقع است. در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده‌است. بخش ورزشی آن که تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره‌نوردان قرار می‌گیرد، حدود ۴ کیلومتر است که البته هنوز انتهای آن کشف نشده‌است. بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می‌گیرد حدود ۲ کیلومتر مسیر مستقیم است که گفته می‌شود این مسیر تنها ۳/۱ کل غار است. بخش فرهنگی غار نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد. قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که جهت برگزاری مراسم‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. البته این دالان هیچگونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن به صورت مصنوعی کنده شده اما خود دالان تماماً طبیعی بوده‌است. غار کتله‌خور ازلحاظ کیفیت بلورها و قندیل‌ها، زیبایی و تعدد طبقات اولین غار آهکی جهان شناخته شده‌است. یک نکته جالب توجه در رابطه با غار کتله‌خور این است که شواهد و بررسی‌های انجام شده مؤید این موضوع است که این غار در نهایت به غار علیصدر در همدان متصل می‌شود. همچنین یکی دیگر از عجایب و زیبایی‌های این غار تعدد طبقات آن است که اینگونه غارها در جهان بسیار کم‌نظیر هستند. گمان می‌رود که این غار دارای ۷ طبقه باشد که البته تاکنون تنها ۳ طبقه آن کشف شده است. وجود چشمه‌های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفره‌های متعدد طبیعی هم از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این غار است. علاوه بر تمامی این مسائل در غار کتله‌خور همان طور که پیشتر آمد می‌توان تجمع‌های متفاوتی مشاهده کرد که یکی از این تجمع‌های زیبا و جالب‌توجه استالاگمیت‌هایی است که بسیار شبیه عروس و داماد هستند و به همین اسم نامگذاری شده‌اند.

شهرستان ماهنشان

اگر گذرتان به ماهنشان خورد می‌توانید از مهمترین‌ اماکن تاریخی این شهر دیدن کنید که برخی از آنا عبارتند از: قلعه بهستان متعلق به دوره هخامنشیان، حسینیه روستای قلعه ارزه‌خوران اواخر قاجاریه، مقبره مولانا همتی انگورانی (سدهٔ دهم هجری) و قلعه کلیسا در روستای کلیسا.

این مقاله، حاصل تلاش تیم کجارو، برای هرچه بهتر شناختنِ استان زنجان است؛ امیدواریم با این راهنما، نوروز امسال سفری خوب و خوش به همراه خانواده‌ی خود به زنجان داشته باشید. با دیدگاه‌ها و نظرات خود ما را در ارائه‌ی مطالب بهتر یاری کنید